Türk İnşaat Sektöründe Grup Davranışı ve Grup Yönetimi

AD SOYAD: MAHMUT ÇOLAK 2020

MAKALENİN BAŞLIĞI: Türk İnşaat Sektöründe Grup Davranışı ve Grup Yönetimi

MAKALENİN KÜNYESİ: Gülden Gümüşburun Ayalp, M. Emin Öcal, 6. İnşaat Yönetimi Kongresi, 25-26-27 Kasım 2011, Bursa TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası

ÖNE ÇIKANLAR

• Tasarım, denetim ve taşeron grubu kaynaklı sorunlar yapı üretim sürecinin farklı aşamalarında telafi edilmeye çalışılsa da, bu iyileştirme çabaları çoğunlukla amacına ulaşılamadığı gibi, süre, kalite, maliyet ile ilgili proje hedeflerinde ciddi sapmalara neden olmaktadır.
• Yapı üretiminin beklenen kalite, maliyet ve sürede sonuçlanmasında, üretime katılan grupların anlayış ve davranışları önem arz etmektedir.
• Ülkemizdeki mevcut yapı üretimindeki kalitesizlik dikkate alındığında, tasarım, denetim ve taşeron grupların kendilerinden beklenen görevleri yerine getirmedikleri görülmektedir..

ÖZET

Varoluşumuzdan itibaren yaşamlarımızı bir grup içerisinde gerçekleştirdik. Grubun amacı içerisindeki bireylerin belirlenen işin yapılabilmesi için iletişim içinde birlikte çalışmalarıdır. İş hayatımızda da bireyler farklı çalışma alanlarında yer almakta ve bu sebeple farklı insanların bir araya gelesi ile farklı etnik gruplar oluşmaktadır. Grup tanımı genel olarak, en az iki kişinin belirli rolleri üstlenmesi ile oluşmaktadır. Bu tanım organizasyon gibi büyük gruplara da dahil edilebilir. Gruplar genellikle katılımcıların farklılıkları ve iş prensiplerinin farklılıkları nedeniyle farklı kültürel normlar içerir. Buradan yola çıkarak yönetim bilimi; bireylerin yanı sıra grup psikolojisi ve davranışlarıyla da ilgilenir. Çünkü grup psikolojisini bilmeden grubun ve sürecin değerlendirilmesi tam olarak verimli olmayacaktır.

İnşaat sektörü çok sayıda grubun katılımıyla oluşan ve disiplinler arası iş birliğinin gerekli olduğu yoğun emek gerektiren bir üretimi içeririr. Yoğun emeğin gerekli olduğu bu insan önemli bir yer alır. Gruplar içerisinde ve yalın olarak birey davranışı önem içermektedir. Yapı üretim aşamasında beklenen maliyet, süre ve kalite hedeflerinde, üretime dahil edilen grupların davranışları belirlenen hedeflere ulaşılmasında önem içermektedir.

Bu çalışmada, yapı üretimi üzerine etkisi fazla olan taşeron, tasarım ve denetim gruplarının birbirleri ile ilişkisi ve etkileşimleri araştırılmıştır. Bu doğrultuda belirlenen gruplar hakkında anket yoluyla veri toplanmış ve değerlendirilmiştir. Varılan bulgularla her üç gruba ayrı ayrı (1,2,3) proje eksikliği, denetim yetersizliği ve uygulama hataları kendi içlerinde ayrı ayrı anketler düzenlenerek değerlendirilmiş ancak çelişki içeren tespitlere ulaşılmıştır.

(şekil 1) Denetim Grubunun, Projedeki Eksik ve Hataların Yapım Sürecine Etkilerini Değerlendirmesi

(şekil 2) Taşeron Grubunun, Proje Uyumsuzluğu ve Proje Hataları Değerlendirmesi

(şekil 3) Tasarım Grubunun, EĢ Zamanlı Mühendislik Uygulama Değerlendirmesi

AMAÇ
Yapı üretiminde hedeflenen kalite, maliyet ve öngörülen sürede sonlanmasında, üretime dahil edilen grupların davranış ve kendi içerisindeki iletişimleri önem arz ettiği için doktora tezi kapsamında oluşturulan çalışmanın odağında, inşaat süresi boyunca ürün kaltisenin belirlenmesinde büyük etkisi olan tasarım evresi , genel denetim, taşeron grupların birbirleri arasındaki davranış şekilleri, aralarındaki beklentileri ve gruplar arasındaki iletişim düzeylerinin analiz edilerek çalışma yapılması amaçlanmıştır.

TEORİ VE KULLANILAN YÖNTEM
Grup davranışının inşaat üzerindeki etkisi, olarak ele alınan ana teorinin altında disiplinler arası iletişimin süreç yönetimi ve kaliteye olan etkisi gibi alt teoriler oluşturulmuştur. Bu teoriler oluşturulurken, ülkemiz de yapı üretimin aşamalarında oluşan kalitesizlik dikkate alındığından, tasarım, denetim ve taşeron grupların üzerlerine düşen görevleri yerine getirmedikleri görülmektedir. Bu konularda tespit yapılabilmesi için araştırma kapsamında her üç grup için ayrı ayrı anketler oluşturulmuştur. Anketler, katılımcılarla e-posta aracılığı ile ve yüz yüze görüşme yapılarak uygulanmıştır. E-posta yoluyla toplanan veriler için anket online hale getirilmiş ve Türkiye genelinde meslek odalarına ve birliklere bağlı üyelere internet ortamında ulaştırılmıştır.
Evren ve örneklem de ise; tasarım grubu olarak, özel sektörde şirket sahibi ve şirket çalışanı olarak görev alan mimarlar esas alınmıştır. Taşeron grubu olarak, taşeron tanımı içine giren ve inşaat sektöründe halen faaliyet gösteren her ölçekteki ekipler ele alınmıştır. Denetim grubu olarak ise türkiyedeki yapı denetim firmaları esas alınmıştır. Denetim grubu belirlenirken 2011 senesinden itibaren artan yapı denetim firmaları sebebiyle oluşacak deneyimsiz bilgi erişimini engellemek amacıyla 10 yılı aşkın tecrübesi olan firmalar ölçeklenmiştir . Çalışma kapsamında elde edilen veri sayısı tasarım grubunda 350; denetim grubunda 309; taşeron grubunda 332‘dir. Toplanan veri miktarı konuyla ilgili bazı çıkarımlara olanak verdiği düşünülerek, elde edilen veriler SPSS 17 paket programı ile analiz edilmiştir. Ve olan çelişmeler değerlendirilmiştir.

BULGULAR VE TARTIŞMA
Anket yöntemiyle elde edilen veriler çok çeşitli ve çok sayıda analiz yapmaya uygun niteliktedir. Verilerin çokluğu ve sınıflandırılmasından sonra verileri; proje eksikliği, denetim yetersizliği ve uygulama hataları çerçevesinde ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Verilen cevaplar, frekans ve yüzde (%) değerleri dikkate alınarak analiz edilmiş ardından çelişmeler ortaya konulmaya çalışılmıştır.

1. Proje eksikliği ile ilgili bulgular.
Belirlenen her 3 gruba ayrı ayrı yapım sürecinde proje eksikliği ile ilgili değerlendirmeleri sorulmuş. Grupların anketlerde verdikleri yanıtlar, tablo ile sunulmuştur. (şekil4)

(şekil 4) Tasarım Grubunun Proje Eksikliği Değerlendirmesi

2. Denetim Yetersizliği ile İlgili Bulgular
Belirlenen her 3 gruba ayrı ayrı yapım sürecinde denetim yetersizliği ile ilgili değerlendirmeleri sorulmuş. Grupların anketlerde verdikleri yanıtlar, tablo ile sunulmuştur. (şekil5)

(şekil 5) Taşeron Grubunun Yapı Denetim Firmalarının Denetim Düzeyi ile ilgili Değerlendirmesi

3. Uygulama Hataları ile ilgili Bulgular
Belirlenen her 3 gruba ayrı ayrı yapım sürecinde gerçekleşen uygulama hatları ile ilgili bulguların değerlendirmeleri sorulmuş. Grupların anketlerde verdikleri yanıtlar, tablo ile sunulmuştur. (şekil6)

(şekil 6) Taşeron Grubunun Değerlendirmesi

Elde edilen bulguların bir de oluşan bazı noktalarda ki çelişmeleri ortaya konulmuş.(şekil,7,8,9) ve tasarım ve denetim grupları; taşeronları, geleneksel yapım yöntemi dışındaki teknolojiyi uygulayamadıkları şeklinde değerlendirmektedirler. ancak taşeronların yanıtları bu değerlendirmenin aksi yönündedir gibi çelişmeler ortaya çıkmaktadır.

(şekil 7)

(şekil 8)

(şekil 9)

SONUÇ
İnşaat sektörünün yapım süresi boyunca, projede eksiklik, denetimde yetersizlik ve uygulama aşamasında hatalara sıkça yaşanmaktadır. Yaşanılan bu eksikliklerin, hataların ve yetersizliklerin yapı kalitesini ve yapım sürecini olumsuz etkilediği düşünülmektedir. Tasarımda , denetimde ve taşeron grubunda oluşan problemler yapı üretim sürecinin farklı aşamalarında bu sorunlar giderilmeye çalışılsada, iyileştirilmesi hedeflenen problemler çoğu zaman gerçekleşemediği gibi projenin hedefi olan maliyet, süre, kalite gibi unsurların hedeflenen seviyelerden daha farklı noktalara taşımaktadır. Oluşturulan be çalışmada ulaşılan ve analiz edilen verilere göre ; tasarım, denetim ve taşeron gruplarının kendi alanlarında eksikliklerinin olduğu kendileri tarafından da teyit edilmiştir. Yine de bu verilerin analizi doğrultusunda, yapı üretim süresinde oluşan sorunların nedenleri taşeron, tasarım, denetim gruplarının her biri tarafından diğerlerinden dolayı sorunların kaynaklandığını değerlendirmişlerdir. Ve disiplinler arası iletişimin önemi ortaya çıkarılmıştır.

KAYNAKLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
12 adet kaynak kullanulmıştır.
1. Baysal, A.C. Tekarslan, E. (2004) DavranıĢ Bilimleri, GeniĢletilmiĢ 4. baskı, Avcıol Basım Yayın, Ġstanbul, Türkiye.
2. Blake, R.R. Mouton, J.S. (1964) The Managerial Grid. G.P. Co.Houston, Tex.
3. Eren, E. (2010) Örgütsel DavranıĢ ve Yönetim Psikolojisi,12. Baskı, Beta Basım Yayın, Ġstanbul, Türkiye.
4. Gökçen, T. (1998) ĠnĢaat Sektöründe Ekip ÇalıĢması, Ġstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul.
5. Grundsten, H. (2004) Entrepreneurial Intentions and the Entrepreneurial Environment, Helsinki University of Technology. (YayımlanmamıĢ Doktora Tezi).
6. Homans G.C. (1971) Ġnsan Grubu, TODAĠE Yayınları No.121, Ankara 7. Koçel, T. (2010) ĠĢletme Yöneticiliği, GeniĢletilmiĢ 12. Baskı, Beta Basım Yayın, Ġstanbul, Türkiye.
8. Kolasa, B.J. (1969) ĠĢletmeler Ġçin DavranıĢ Bilimlerine GiriĢ, Ġstanbul Üniversitesi, ĠĢletme Fak. ĠĢletme Ġktisadi Ens. Yayınları, No:42, Fatih Yayın, Ġstanbul.
9. Likert, R. (1961) New Patterns of Management. McGrawHill, New York, N.Y.
10. Mayo, E. (1933). The Human Problems of An Industrial Civilization. McGrawHill, New York, N.Y.
11.Rwelamila, P.D., (1994) Group Dynamics and Construction Project Manager, Journal of Construction Engineering and Management, Vol. 120, No.1, p.3-10.
12. Sabuncuoğlu, Z. (1984) ÇalıĢma Psikolojisi, 2.Baskı, Uludağ Üniversitesi, ĠĠBF Yayınları, Bursa. 13. Steers, R.M. (1994) Introduction to Organizational Behavior, Prentice Hall, USA.
ANAHTAR SÖZCÜKLER
Anahtar sözcükler: Grup Davranışı, Proje Yönetimi, Denetim, Taşeron
Eklediklerim : Disiplinler arası iletişim, projede gecikme , grup davranış psikolojisi, eş zamansız denetim, süreç yönetimi, davranışsal gecikme